یکی از اصلی‌ترین تجهیزات در صنایع برش، تیغه برش (Cutting Blade) است که با توجه به نوع قطعه برش انواع متنوعی دارد. در این مقاله به معرفی انواع تیغه برش و مراحل ساخت آن پرداخته‌ایم.
تیغه برش چیست؟
در بسیاری از صنایع از برش قطعات با جنس‌های متفاوت برای کاربردهای متنوع استفاده می‌شود که این امر اهمیت ساخت تیغه‌های برش را نشان می‌دهد. تیغه برش معمولاً بخشی از یک تجهیز، ابزار یا ماشین است که برای ایجاد سوراخ، ریز یا خرد کردن، بریدن یا سابیدن سطوح و قطعات استفاده می‌شود. جنس یک تیغه برش می‌تواند از مواد گوناگون ازجمله آهنی ، چدن، فلز (معمولاً فولاد)، سرامیک یا سایر مواد باشد.
بیشتر بخوانید: ابزارهای برشکاری، جنس، انواع و کاربرد هرکدام
ساختار تیغه برش
بر اساس علم فیزیک، قسمت پشتی یا به‌اصطلاح دسته تیغه نسبت به لبه آن دارای ضخامت بیشتری است، که این اختلاف ضخامت باعث افزایش نیروی لبه برنده و افزایش دوران شود و عمل برش به‌آسانی انجام گیرد.
شکل و زاویه تیغه نیز بر قدرت آن تأثیر مستقیم دارد، به این صورت که تیغه ضخیم‌تر دارای قدرت بیشتری در مقایسه با تیغه نازک‌تر است.
عملیات حرارتی و تولید تیغه برش
عملیات حرارتی در تولید تیغه برش، از مهم‌ترین و تخصصی‌ترین مراحل ساخت آن است. این عملیات، بسیاری از ویژگی‌های تیغه ازجمله موارد زیر را تعیین می‌کند.
- میزان تیزی مناسب
- عمر مفید و دوام بالای تیغه
عملیات حرارتی همچنین برای تیغه با جنس‌های مختلف، به صورت‌های متفاوت انجام می‌شود، برای مثال میزان حرارت در عملیات حرارتی در گریدهای مختلف فولاد و استیل باهم یکسان نیستند. اگر در ساخت تیغه‌های برش عملیات حرارتی بیش‌ازاندازه انجام شود، منجر به شکستگی و عملیات حرارتی کم کند شدن تیغه در کوتاه‌ترین زمان را به دنبال خواهد داشت.
انواع تیغه برش
تیغه‌ها با توجه به اینکه در کدام صنایع و برای چه کاربردی و یا برای برش یا سابیدن قطعات با چه جنسی استفاده شوند، دارای انواع گوناگونی هستند. کاربرد تیغه برش در صنایع مختلف شامل صنایع فلزی، چوب و نئوپان، برش کاغذ، سلولزی، غذایی و بسته‌بندی، لاستیک و پلاستیک و حفاری هستند.
انواع تیغه برش در صنعت چاپ، صحافی و کاغذ
تیغه برش کاغذ، یکی از معروف‌ترین تیغه‌های موجود در بازار است. این ابزار از مهم‌ترین تجهیزات صنایع کاغذ محسوب شده و می‌تواند در جنس‌های مختلف ازجمله فولادی ابزاری، فولاد ابزاری با کروم بالا، فولاد تندبر، (HSS) و الماس (تنگستن کارباید) برای استفاده در ماشین‌های برش کاغذ ساخته شود. از انواع تیغه برش مورداستفاده در صنایع کاغذ، مرکب و لاک زنی، پرفراژ طولی و گرد، تیغ اسلیتر بالایی و پایینی شیتر، رول بازکن، دفتر سازی، ویل، بیلوماتیک، تا کن و بوبین بر را می‌توان نام برد.
تیغه‌های مورداستفاده در ماشین‌های کاغذ بر می‌تواند از برندهای مختلف ازجمله موارد زیر باشد.
- پلار (Polar)
- ولنبرگ (Wohlenberg)
- پرفکتا (Perfecta)
- مولر مارتینی (Muller Martini)
- اشنایدر ( Scheneider Senator)
همچنین برای ماشین‌های سه طرف بر و مفتول بر و … تیغه برش ساخته می‌شود.
انواع تیغه برش در صنایع فلزی
در صنایع فلزی، برای برش فلزهای مختلف مانند فولادهای ساختمانی و استینلس استیل و غیر آهنی مانند آلومینیوم و مس به‌صورت سرد یا گرم از تیغه خاص استفاده می‌شود. تیغه برش در این صنایع برای برش ورق‌های نازک و ضخیم طراحی و ساخته می‌شود.
انواع تیغه برش فلز
- تیغه گیوتین برای برش آهن، استیل و فلزهای غیر آهنی
- تیغه پانچ، نبشی بر و چندکاره
- تیغه برش شادولاین و سینوسی
- تیغه آرماتور بر و مفتول بر
- تیغه لاک زنی چاپ روی فلز
- تیغه رول بر
- تیغه‌های پرس برک، خم کن، ماتریس و سمبه با ابعاد و شکل‌های گوناگون برای خم‌کاری سبک و سنگین
انواع تیغه برش در صنایع لاستیک و پلاستیک
تیغه‌هایی که برای برش صنعت لاستیک و پلاستیک استفاده می‌شوند از جنس‌هایی مانند فولادهای ابزاری و تندبر(HSS) باکیفیت بالا هستند. این تیغه‌ها بر اساس استاندارد اروپایی برای استفاده در ماشین‌آلات صنعتی ساخته می‌شوند.
انواع تیغه برش پلاستیک و لاستیک
- تیغه دستگاه‌های دوخت
- تیغه برش نایلون، نایلکس و حرارتی
- تیغه آسیاب مواد لاستیکی و پلاستیکی
- تیغه مصرفی در گرانول سازی
- تیغه پرفراژ طولی و گرد
- تیغه پرفراژ درب بطری
- تیغه فوم و کوتینگ
- تیغه برش شانه‌ای
- تیغه بوبین بر
انواع تیغه برش در صنایع چوب
تیغه‌های چوب معمولاً از جنس فولاد ابزاری ساخته می‌شوند که با توجه به نوع کاربرد دارای ویژگی‌های مختلف ازجمله قابلیت برش و ضربه‌پذیری متفاوت هستند.
انواع تیغه برش صنایع چوبی
- تیغه روکش زنی و درزکن
- تیغه لایی زنی
- انواع تیغه‌های چیپر و خردکن
- انواع تیغه خط تولید نئوپان
- تیغه پوشال زنی ساده و شانه‌ای
- تیغه کبریت‌سازی
- تیغه رنده نجاری
انواع تیغه برش در صنایع غذایی و بسته‌بندی
یکی از مهم‌ترین مشخصات تیغه‌های برش در صنایع غذایی، ضدزنگ بودن تیغه است. در این صنعت تیغه‌ها معمولاً از جنس فولادهای استینلس استیل و با روش سخت‌کاری استاندارد هستند.
انواع تیغه برش در صنایع غذایی
- تیغه فریزر بستنی
- تیغه خردکن میوه و سبزیجات
- تیغه میکسر و اسلایسر
- تیغه برش لواشک و آلوچه
- تیغه برش کره و لبنیات
- تیغه کنسروسازی و پرکن
- تیغه اسلایسر قارچ
- تیغه برش نان
- تیغه خمیر بری صنایع بیسکویت، آدامس، شکلات و تافی
انواع تیغه برش در صنایع حفاری
در صنایع حفاری معمولاً با توجه به نوع کار و میزان سختی مورد نیاز برای تیغه برش، معمولاً از تیغه‌های برش الماسه استفاده می‌کنند.
